Przymierzając okulary, na naklejce lub w opisie produktu często widzisz tajemnicze oznaczenie: “Cat. 3” lub “Kategoria 2”. To nie jest ocena jakości, lecz jedna z najważniejszych informacji technicznych, która mówi Ci, do jakich warunków oświetleniowych przeznaczona jest dana soczewka.
Wybór odpowiedniej kategorii filtra ma kluczowe znaczenie dla komfortu i bezpieczeństwa Twojego widzenia. W tym artykule, stanowiącym część naszego cyklu o okularach okularach sportowych, szczegółowo rozszyfrujemy każdą z kategorii i podpowiemy, jak świadomie dopasować je do swojej ulubionej aktywności.
Co to jest kategoria filtra? Definicja
Kategoria filtra to ustandaryzowana, europejska skala (od 0 do 4), która określa stopień przyciemnienia soczewki. Mówiąc prościej, informuje nas, ile procent światła widzialnego soczewka przepuszcza do naszego oka. Im wyższa kategoria, tym soczewka jest ciemniejsza i mniej światła przepuszcza.
Ważne: Kategoria filtra nie ma nic wspólnego z ochroną przed promieniowaniem UV! To dwa zupełnie osobne parametry.
Szczegółowa analiza każdej kategorii (z przykładami)
Kategoria 0 (Cat. 0) – Ochrona bez przyciemnienia
- Przepuszczalność światła: 80-100%
- Wygląd soczewki: Całkowicie przezroczysta lub bardzo jasna (np. jasnożółta).
- Kiedy używać? W warunkach, gdzie nie potrzebujesz ochrony przed słońcem, a jedynie przed wiatrem, deszczem, owadami czy kurzem. Idealna do jazdy na rowerze po zmroku, biegania w nocy czy pracy w warsztacie.
Kategoria 1 (Cat. 1) – Na pochmurne dni
- Przepuszczalność światła: 43-80%
- Wygląd soczewki: Lekko zabarwiona, najczęściej żółta, pomarańczowa lub różowa.
- Kiedy używać? W warunkach słabego oświetlenia, tzw. “szarówki”, mgły lub bardzo dużego zachmurzenia. Soczewki w tej kategorii nie przyciemniają obrazu, a wręcz go “rozjaśniają”, znacząco poprawiając kontrast i ostrość widzenia.
Kategoria 2 (Cat. 2) – Na zmienną pogodę
- Przepuszczalność światła: 18-43%
- Wygląd soczewki: Średnio przyciemniona, często w odcieniach pomarańczu i brązu.
- Kiedy używać? To dobry wybór na dni ze zmiennym, umiarkowanym nasłonecznieniem, np. wiosną lub jesienią w Polsce. Sprawdzi się podczas jazdy w lesie, gdzie często wjeżdża się z cienia w słońce.
Kategoria 3 (Cat. 3) – Najbardziej uniwersalna ochrona
- Przepuszczalność światła: 8-18%
- Wygląd soczewki: Mocno przyciemniona (szara, brązowa, zielona, lustrzanka).
- Kiedy używać? To najpopularniejsza i najbardziej wszechstronna kategoria. Idealna na warunki silnego nasłonecznienia – polskie lato, wakacje nad morzem czy w górach przy dobrej pogodzie. Zapewnia wysoki komfort i jest standardem w większości okularów przeciwsłonecznych.
Kategoria 4 (Cat. 4) – Do zadań specjalnych
- Przepuszczalność światła: 3-8%
- Wygląd soczewki: Bardzo ciemna, często z dodatkowymi bocznymi osłonkami.
- Kiedy używać? Wyłącznie w warunkach ekstremalnego nasłonecznienia, takich jak lodowce, w wysokich górach zimą lub podczas uprawiania sportów wodnych w pełnym słońcu. Uwaga: kategoria 4 tak mocno ogranicza ilość światła, że nie wolno w niej prowadzić samochodu!
Podsumowanie
Wybór kategorii filtra to dopasowanie narzędzia do zadania. Jeśli szukasz jednych, uniwersalnych okularów sportowych do użytku w słoneczne dni, kategoria 3 będzie najlepszym i najbezpieczniejszym wyborem. Jeśli jednak trenujesz przez cały rok w zmiennych warunkach, najlepszym rozwiązaniem będą okulary z wymiennymi soczewkami (np. z zestawem szkieł Cat. 3, Cat. 1 i Cat. 0) lub zaawansowane okulary fotochromowe.
FAQ
- Czy kategoria filtra ma związek z filtrem UV? Nie, to dwie zupełnie różne rzeczy. Każde dobre okulary, nawet te z przezroczystą soczewką Cat. 0, muszą posiadać 100% filtr UV400. Kategoria filtra odnosi się tylko do komfortu widzenia w świetle widzialnym.
- Co to są okulary fotochromowe w kontekście kategorii? Okulary fotochromowe to takie, których soczewki samoczynnie zmieniają kategorię filtra w zależności od natężenia promieniowania UV. Dobrej jakości fotochrom potrafi płynnie przejść np. z Cat. 1 w cieniu do Cat. 3 w pełnym słońcu.
- Czy mogę używać okularów Cat. 4 na co dzień? Jest to niewskazane. Są one zbyt ciemne do normalnego funkcjonowania w warunkach miejskich i, co najważniejsze, stwarzają realne zagrożenie podczas prowadzenia pojazdów.
